Poreski sistem Crne Gore obuhvata sledece poreze: porez na dobit, porez na dohodak, porez na dodatu vrednost, posebni porezi – akcize (za naftu i naftne derivate, duvanske preradevine, alkohol, bezalkoholna pica, pivo, kafu, automobile i ostala motorna vozila, brodove i avione, luksuzne proizvode), porez na premije osiguranja od automobilske odgovornosti i na premije kasko osiguranja putnickih vozila porez na promet nekretnina porez na igre na srecu naknade za organizovanje igara na srecu opštinski/gradski porez kao prihodi lokalne i oblasne samouprave
Zakon o porezu na dohodak fizickih lica
Obaveza placanja poreza na dohodak fizickih lica uredena je Zakonom o porezu na dohodak fizickih lica („Službeni list RCG“, broj 65/01, 34/04, 78/06 i 4/07 i „Službeni list CG?, broj 86/09) i podzakonskim aktima za sprovodjenje ovog zakona.
Obveznik poreza na dohodak fizickih lica
Obveznik poreza na dohodak fizickih lica je rezidentno, odnosno nerezidentno fizicko lice koje ostvari oporezivi dohodak na teritoriji Crne Gore. Rezidentnim fizickim lice se smatra fizicko lice koje na teritoriji Crne Gore ima prebivali?te ili centar poslovnih i životnih interesa, ili boravi na teritoriji CG više od 183 dana u poreskoj godini. Rezidentom se smatra i fizicko lice koje je upuceno izvan CG radi obavljanja posla za fizicko ili pravno lice rezidenta CG, ili za medunarodnu organizaciju.
Lica izuzeta od placanja poreza na dohodak fizickih lica
Porez na dohodak fizickih lica ne placaju:
Članovi stranih diplomatskih misija u Crnoj Gori i clanovi njihovih domacinstava, ako nijesu državljani Crne Gore; članovi konzularnih predstavnišatava kao i clanovi njihovih domacinstava, ako nijesu državljani Crne Gore; funkcioneri i stručnjaci programa za tehnicku pomoc Organizacije Ujedinjenih Nacija i njenih specijalizovanih agencija itd.
Prihodi koji podliježu placanju poreza na dohodak fizickih lica.
Porezu na dohodak podliježu prihodi ostvareni po osnovu: licnih primanja, samostalne djelatnosti, imovine i imovinskih prava, kapitala. Prihodi od kapitalnih dobitaka su izuzeti od oporezivanja.
Poreska osnovica za utvrdivanje godisnjeg poreza na dohodak fizickih lica
Osnovicu za placanje godišnjeg poreza na dohodak fizickih lica, cini oporezivi dohodak, umanjen za iznos prenesenog gubitka i licnog odbitka (840E godišnje). Oporezivi dohodak predstavlja razliku izmedu dohotka i priznatih rashoda (troškova) koje je poreski obveznik imao pri njegovom ostvarivanju i ocuvanju. U 2010. godini ukinut licni odbitak od 840E. Poreska stopa ? Primjenjuje se jedinstvena (ravnomjerna) poreska stopa. Stopa poreza na dohodak fizickih lica, za 2007. i 2008. godinu iznosi 15%, za 2009. godinu 12%, a za 2010. godinu i nadalje 9%.
Oporezivanje prihoda od licnih primanja
Licnim primanjima smatraju se: zarade, odnosno naknade zarada ostvarene u skladu sa propisima kojima se ureduje radni odnos, primanja na osnovu naknada i druga primanja koja poslodavac pored zarade isplacuje zaposlenom, iznad iznosa utvrdenog ovim zakonom; primanja clanova predstavnickih i izvršnih tijela države odnosno lokalne vlasti itd. Oporezivanje prihoda od samostalne djelatnosti ? Prihodom od samostalne djelatnosti smatra se prihod ostvaren od: privredne djelatnosti, slobodnih zanimanja, profesionalnih i intelektualnih usluga i drugih samostalnih djelatnosti koje nijesu osnovan djelatnost poreskog obveznika, a povremeno se obavljaju radi ostvarivanja prihoda.
Poreske olakšice za fizicka lica koja obavljaju samostalnu djelatnost (preduzetnici) ?
Preduzetnici koji izvrše ulaganja u osnovna sredstva za sopstvenu djelatnost, imaju pravo da obracunati porez umanje u visini od 50% tih ulaganja, a najviše do 70% ukupne poreske obaveze za odredeni poreski period. Paušalno oporezivanje prihoda od samostalne djelatnosti ? Poreskom obvezniku, ciji je ukupan promet (prihod) u godini koja prethodi godini za koju se utvrduje porez (odnosno ciji je planirani promet kada pocinje da obavlja djelatnost) manji od 18.000 ?. Poreska uprava može odobriti da poresku oabvezu placa u godišnjem paušalnom iznosu.
Oporezivanje prihoda od imovine i imovinskih prava
Prihodom od imovine i imovinskih prava smatraju se: prihodi ostvareni od izdavanja u zakup pokretne i nepokretne imovine i prihodi od vremenski ogranicenog ustupanja autorskih prava, prava industrijske svojine i drugih imovinskih prava. Poresku osnovicu (oporezivi prihod) za placanje poreza na dohodak na priohode od imovine i imovinskih prava cini razlika izmedu ukupnog prihoda ostvarenog od izdavanja u zakup navedene imovine i ukupnih tro?kova nastalih u vezi ostvarivanja tih prihoda, u istom poreskom periodu. Oporezivanje prihoda od kapitala ? Prihodom od kapitala smatraju se: prihodi od kamata, udjeli u dobiti koje ostavre clanovi uprave i zaposleni u novcu ili akcijama i prihodi od kori?cenja imovine i usluga od strane vlasnika i suvlasnika kapitala za njihove privatne potrebe.
Godišnja poreska prijava
Obveznik poreza na dohodak fizickih lica dužan je da, po isteku fiskalne godine, nadležnom poreskom organu (prema mjestu prebivališta) podnese godišnju poresku prijavu za obracunavanje i placanje poreza na dohodak fizickih lica. Godišnja prijava se podnosi na Obrascu GPP-FL do kraja aprila tekuce godine za prethodnu godinu. Otklanjanje dvostrukog oporezivanja ? Rezidentnom poreskom obvezniku koji ostvari dohodak izvan Crne Gore i koji placa porez na dohodak drugoj državi odobrava se poreski kredit u visini poreza na dohodak placenog u toj državi.
Porez na dobit pravnih lica
Obaveza placanja poreza na dobit pravnih lica
Uvedena je Zakonom o porezu na dobit pravnih lica (?Slu?beni list RCG?, broj 65/01, i 80/04 i Službeni list CG?, broj 40/08, i 86/09) i podzakonskim aktima za sprovodenje tog zakona. Poreski obveznik – Obveznik poreza na dobit je rezidentno, odnosno nerezidentno pravno lice koje obavlja djelatnost radi sticanja dobiti kao i komanditno društvo. Predmet oporezivanja ? Predmet oporezivanja rezidentnog pravnog lica je dobit koju to lice ostvari u Crnoj Gori ili izvan Crne Gore. Predmet oporezivanja nerezidentnog pravnog lica je dobit koju to lice ostvari u Crnoj Gori.
Izvori dobiti
Izvorima dobiti u Crnoj Gori smatraju se prihodi ostvareni od: prodaje dobara proizvedenih u Crnoj Gori; pružanja usluga u Crnoj Gori; kamate ostvarene od rezidentnog poreskog obveznika i stalne poslovne jedinice nerezidentnog pravnog lica; dividende isplacene od strane rezidentnog pravnog lica; korišcenja imovinskih prava u Crnoj Gori; eksploatacije prirodnih bogatstava; nepokretne i pokretne imovine koja se nalazi u Crnoj Gori; prodaje pokretne i nepokretne imovine ako se njen prodavac nalazi u Crnoj Gori; osiguranja i reosiguranja od rizika ostvarenih u Crnoj Gori; kao i drugi prihodi ukoliko su nastali po osnovu obavljanja djelatnosti u Crnoj Gori.
Poreska izuzeca
Porez na dobit pravnih lica ne placaju: Centralna banka Crne Gore, i Javni fondovi i javne ustanove ciji je osnivac Crna Gora ili jednica lokalne samouprave, osim za dobit koju ostvaruju prodajom proizvoda i usluga na tržištu. Poreska osnovica ? Osnovicu poreza na dobit pravnih lica predstavlja oporeziva dobit poreskog obveznika. Oporeziva dobit se utvrduje uskladivanjem dobiti poreskog obveznika iskazane u bilansu uspjeha prema racunovodstvenim propisima, korigovane na nacin predviden poreskim zakonom. Uskladivanje dobiti vrši se putem uskladivanja prihoda i rashoda. Amortizacija stalnih osnovnih sredstava priznaje se kao rashod u iznosu utvrdenom na nacin predviden ovim zakonom. Stalna osnovna sredstva su materijalna i nematerijalna sredstva, ciji je vijek trajanja du?i od jedne godine i cija vrijednost prelazi 300E.
Poreska osnovica
Osnovicu poreza na dobit pravnih lica predstavlja oporeziva dobit poreskog obveznika. Oporeziva dobit se utvrduje uskladivanjem dobiti poreskog obveznika iskazane u bilansu uspjeha prema racunovodstvenim propisima, korigovane na nacin predviden poreskim zakonom. Uskladivanje dobiti vrši se putem uskladivanja prihoda i rashoda. Amortizacija stalnih osnovnih sredstava priznaje se kao rashod u iznosu utvrdenom na nacin predviden ovim zakonom. Stalna osnovna sredstva su materijalna i nematerijalna sredstva, ciji je vijek trajanja duži od jedne godine i cija vrijednost prelazi 300E.
Poreska stopa
Stopa poreza na dobit je proporcionalna i iznosi 9% od poreske osnovice. Stopa poreza na dobit po odbitku (na dividende i udjele u dobiti u pravnom licu, autorske naknade, kamata, kapitalnih dobitaka i naknada po osnovu zakupnine nepokretnosti koje se isplacuju nerezidentnom pravnom licu) iznosi 9%, osim za kamate za koje stopa iznosi 5%. Porez po odbitku ne placa se na dividende i udjele u dobiti koje su iskori?cene za uvecanje osnovnog kapitala poreskog obveznika.
Poreska oslobadanja i olakšice
Od placanja poreza na dobit oslobadaju se: novoosnovano pravno lice u privredno nedovoljno razvijenim opštinama koje obavlja proizvodnu djelatnost, za prve tri godine od pocetka obavljanja djelatnosti, na dobit ostvarenu obavljanjem djelatnosti u nedovoljno razvijenoj opštini; novoosnovana poslovna jedinica u privredno nedovoljno razvijenim opštinama koja obavlja proizvodnu djelatnost, za prve tri godine od pocetka obavljanja djelatnosti, srazmjerno uce?cu tako ostvarene dobiti u ukupnoj dobiti.
Oporezivanje kapitalnih dobitaka
Kapitalni dobitak je prihod koji poreski obveznik ostvari prodajom ili drugim prenosom uz naknadu zemljišta, gradevinskih objekata, imovinskih prava, udjela u kapitalu i hartija od vrijednosti. Ukupan iznos kapitalnog dobitka ukljucuje se u poresku osnovicu za poresku godinu za koju je ostvaren prilikom izrade godišnjeg poreskog bilansa. Poreski tretman poreskih gubitaka ? Gubici nastali iz poslovnih odnosa, izuzev onih iz kojih proizilaze kapitalni dobici i gubici, mogu se prenositi na racun dobiti iz buducih obracunskih perioda, ali ne duže od 5 godina. Ove poreske pogodnosti primjenjuju se u slucaju statusnih promjena. U slucaju statusnih promjena, navedene poreske pogodnosti srazmjerno se dijele prema vrijednosti imovine, o cemu se obavještava nadležni poreski organ.
Izbjegavanje dvostrukog oporezivanja dobiti
Rezidentnom poreskom obvezniku koji ostvari dobit izvan Crne Gore i koji placa porez na tu dobit u drugoj državi, odobrava se poreski kredit u visini poreza na dobit placenog u toj državi. Poreski kredit ne može biti veci od iznosa koji bi se dobi primjenom va?ece poreske stope koja se primjenjuje u Crnoj Gori.
Grupno oporezivanje i transferne cijene
Maticna i zavisna preduzeca cine grupu povezanih preduzeca ako maticno preduzece ima neposrednu ili posrednu kontrolu nad najmanje 75% akcija ili udjela zavisnog preduzeca.
Obracunavanje i placanje poreza
Poreski period za koji se obracunava porez na dobit je finansijska, odnosno kalendarska godina, osim u slucaju likvidacije ili otpocinjanja obavljanja djelatnosti u toku godine. Porez na dobit se obracunava nakon isteka finansijske godine ili drugog perioda utvrdivanja poreza, prema poreskoj osnovici ostvarenoj u tom periodu.
Zakon o porezu na dodatu vrijednost
Sistem PDV-a je ureden Zakonom o porezu na dodatu vrijednost (?Slu?beni list RCG?, broj 65/01, 12/02, 21/03, 76/05 i 4/06 i ?Slu?beni list CG?, broj 16/07) i podzakonskim aktima za sprovodenje tog zakona. Osnovne karakteristike PDV ? Porez na dodatu vrijednost kao opšti porez na potrošnju obracunava se i placa u svim fazama prometa, s tim što pogada samo onu vrijednost koja je u toj fazi dodata od strane poreskog obveznika. Dodatna vrijednost u suštini predstavlja onu vrijednost koju proizvodac ili lice koje obavlja trgovinu na veliko, na malo ili vrši usluge, dodaje sirovinama ili drugim nabavljenim inputima prije nego što proda proizvod ili izvrši uslugu. Dakle, dodatna vrijednost predstavlja razliku izmedu vrijednosti ouputa i vrijednosti inputa.
Zakon o PDV se zasniva na smjernicama šeste Direktive Evropske unije.
Oporezivanje prometa proizvoda i usluga vrši se prema mjestu potrošnje, primjenom principa odredišta, odnosno destinacije. Izvoz proizvoda je osloboden placanja PDV (primjenjuje se nulta stopa), a uvoz proizvoda je oporezovan i ima isti tretman kao domaci proizvodi na domacem tržištu. Predmet oporezivanja? Porez na dodatu vrijednost se obracunava i placa na: isporuke proizvoda i usluga koje poreski obveznik u okviru obavljanja svoje djelatnosti vrši uz naknadu; uvoz proizvoda.
Poreski obveznik
Zakon o porezu na dodatu vrijednost poznaje dvije kategorije lica koja su obavezna da placaju PDV i to: poreskog dužnika i poreskog obveznika. Poreski dužnik PDV-a je: poreski obveznik koji izvrši promet proizvoda odnosno usluga na koje se obracunava i placa PDV, poreski zastupnik koga imenuje poreski obveznik, koji nema sjedište u Crnoj Gori, ako izvrši promet proizvoda odnosno usluga u Crnoj Gori, primalac proizvoda odnosno usluga ako ne imenuje poreskog zastupnika, i svako lice koje na racunu ili drugom dokumentu iskaže PDV koji po ovom zakonu nije smjelo iskazati.
Poreski obveznik PDV-a je:
Svako lice, pravno ili fizicko, koje nezavisno obavlja djelatnost bez obzira da li je tu djelatnost registrovalo ili ne. Poreski obveznik je i lice koje za svoj racun izvrši uvoz proizvoda, odnosno primi proizvod iz inostranstva, kao i lice za ciji se racun proizvod uvozi. Državni organi, organizacije i jedinice lokalne samouprave i druga javna pravna tijela obveznicu su PDV samo ukoliko vrše promet proizvoda, odnosno usluga koji je prema zakonu oporeziv kod drugih poreskih obveznika.
Mjesto oporezivanja
.Mjesto oporezivanja (mjesto obracuna i placanja) PDV je mjesto gdje je obavljen promet proizvoda odnosno usluga, ili koje se smatra da je taj promet obavljen. U pogledu mjesta isporuke proizvoda, odnosno obavljanja usluga teritorija Crne Gore smatra se jednim mjestom.
Vrijeme oporezivanja
Momenat obracunavanja PDV nastaje u trenutku isporuke proizvoda odnosno u trenutku izvršenja usluga. Smatra se da je proizvod isporucen odnosno usluga izvršena u trenutku izdavanja racuna. Ako racun nije izdat PDV se obracunava u roku od osam dana od dana isporuke proizvoda, odnosno izvršenja usluga. Ako je placanje djelimicno ili u cjelosti izvršeno prije izdavanja racuna ili obavljenog prometa proizvoda ili usluga, PDV se obracunava na dan prijema naknade na placeni iznos.
Poreska osnovica
Poreska osnovica PDV je sve što predstavlcja placanje (u novcu, stvarima ili uslugama) koje je poreski obveznik primio ili ce primiti od kupca, narucioca ili treceg lica za izvršeni promet proizvoda ili usluga, ukljucujuci i subvencije koje su neposredno povezane sa cijenom tog prometa, osim PDV. Pored naprijed navedenog u poresku osnovicu ukljucuju se i: akcize i drugi porezi, takse, uvozne i druge dažbine, osim PDV; posredni troškovi, kao što su provizije, troškovi ambalaže, prevoza, osiguranja koje je isporucilac zaracunao kupcu, odnosno naruciocu posla; iznosi koji se zaracunavaju na povratnu ambalažu i zaracunate kaucije.
Poreske stope
U primjeni su dvije pozitivne poreske stope: standardna stopa od 17% i snižena stopa od 7%. Nulta stopa se primjenjuje za: izvozne transakcije i isporuke ljekova i medicinskih sredstava koji se finansiraju iz sredstava Fonda za zdravstveno osiguranje. Proizvodi i usluge koji se oporezuju po sniženoj stopi ? Po sniženoj stopi od 7% oporezuju se: osnovni proizvodi za ljudsku ishranu (mlijeko, hljeb, mast, ulje i šecer); ljekovi, ukljucujuci i ljekove za upotrebu u veterini; knjige; voda za pice; dnevna i periodicna štampa; usluge javnog prevoza putnika; usluge javne higijene i drugo.
Poreska osobađanja
Zakonom je predvideno više vrsta oslobadanja od placanja PDV i ista se odnose na usluge od javnog interesa, uvoz proizvoda, kao i odredena specificna oslobadanja. Poreski period ? Period za koji se obracunava i placa PDV je kalendarski mjesec. Poreski obveznik je dužan da poresku obavezu iskaže u mjesecnoj prijavi za obracun PDV-a. Ova prijava se podnosi do 15. u mjesecu za prethodni mjesec, kada se i placa poreska obaveza. PDV kod uvoza se placa istovremeno kada se placa i carina (PDV cini dio carinskog duga).
Izdavanje racuna i placanje PDV
Zakonom je propisano da je poreski obveznik dužan za svaki promet proizvoda ili usluga izdati racun, a jednu kopiju zadržati za sebe. Ako je izvršen promet proizvoda za koji je propisano oslobadanje, poreski obveznik je dužan na racunu napisati da porez nije obracunat. Poreski obveznik je dužan u racunu koji izdaje licima koja nijesu obvazenici, iskazati prodajnu vrijednost proizvoda ili usluga sa uracunatim PDV i iznos uracunatog poreza. Kada se vrši povracaj viška PDV-a? Poreskom obvezniku kome je izlazni PDV manji od ulaznog, višak PDV-a se vraca u roku od 60 dana od dana podnošenja prijave za obracun PDV.
Posebni postupci oporezivanja PDV
Zakonom su predvideni posebni postupci za utvrdivanje PDV, za: male preduzetnike, poljoprivrednike, putnicke agencije i posrednike u prodaju upotrebljenih proizvoda, umjetnickih predmeta, kolekcija i antikviteta.
Vodenje knjigovodstva
Poreski obveznik je dužan da u svom knjigovodstvu obezbijedi sve podatke potrebne za pravilno i blagovremeno obracunavanje i placanje PDV, a narocito o: ukupnoj vrijednosti obavljenog prometa proizvoda, odnosno usluga, vrijednosti prometa proizvoda, odnosno usluga po osnovnoj i povlašcenoj stopi, vrijednosti obavljenog prometa za koji je propisana nulta stopa i vrijednosti obavljenog prometa, odnosno usluga za koje je propisano oslobodenje od PDV, obracun poreza po izdatim racunima, ukupnoj vrijednosti nabavljenih proizvoda, odnosno usluga i to sa zaracunatim PDV po osnovnoj i povlašcenoj stopi, po nultoj stopi, odnosno oslobođenih od PDV, obracunatim porezom na racunima za primljene proizvode i usluge, obavezi placanja i o placenom PDV, potraživanja po osnovu povracaja ulaznog PDV i njegovoj isplati, odnosno prenosu za placanje u naredni poreski period.
Registracija poreskih obveznika
Poreski obveznik je dužan da obavijesti poreski organ o pocetku, izmjeni i prestanku obavljanja djelatnosti za koju je obavezan da obracunava i placa PDV. Dakle, poreski obveznik je dužan da se registruje za placanje PDV. Registar obveznika PDV vodi poreski organ, a upis u registar poreski organ vrši na osnovu prijave za registraciju.
Zakon o akcizama
Akcizni sistem je ureden Zakonom o akcizama („Službeni list RCG“, broj 65/01, 12/02 i 76/05 i „Službeni list CG“, broj 76/08, 50/09) kao i podzakonskim aktima donesenim za sprovodenje ovog zakona.
Akcizni proizvodi
Akciza se placa na sljedece proizvode: alkohol i alkoholna pica (pivo, vino i ostala fermentisana pica, srednja alkoholna pica i etil alkohol), duvanske proizvode (cigarete, cigare, cigarilose, fino rezani duvan za pušenje , za cigare za savijanje i drugi duvan za pušenje), mineralna ulja, njihove derivate i substitue (benzin i ostala laka ulja, kerozin, gasna ulja, loživa ulja, naftni gasovi i ostali gasoviti ugljovodonici).
Nastanak akcizne obaveze
Akcizna obaveza nastaje u momentu kada su akcizni proizvodi proizvedeni u Crnoj Gori i kada su akcizni proizvodi uvezeni u Crnu Goru. Obveznik placanja akcize je proizvodac, odnosno uvoznik akciznih proizvoda.
Obveznici placanja akcize
Obveznik placanja akcize je proizvođac, odnosno uvoznik akciznih proizvoda. Obveznik akcize je i: fizicko lice. proizvodac alkoholnih pica iznad kolicina dozvoljenih za sopstvenu upotrebu, ukoliko prodaje ta alkoholna pica oslobodeni korisnik akciznih proizvoda iz clana 13 stav 3 zakona kupac, primalac akciznih proizvoda iz clana 15 tacke 1 i 2 zakona povjerilac iz clana 15 tacke 3 i 4 zakona i lice koje proizvodi, uvozi, prevozi ili na drugi nacin stavi u promet akcizne proizvode suprotno odredbama Zakona o akcizama.
Odloženo placanje akcize
Placanje akcize može se odložiti ako: se proizvodnja i skladištenje akciznih proizvoda vrši u akciznom skladištu; su akcizni proizvodi uskladišteni u pogonu oslobodenog korisnika akciznog proizvoda; i ako se akcizni proizvodi prevoze pod posebnim uslovima Imalac akcizne dozvole i oslobodeni korisnik akciznih proizvoda koji primaju akcizne proizvode moraju potvrditi prijem pošiljke licu koje im je pošiljku otpremilo i najkasnije u roku od 15 dana vratiti taj dokument njenom pošiljaocu.
Nastanak obaveze obracunavanja i placanja akcize
Obaveza obracunavanja akcize nastaje u momentu stavljanja akciznih proizvoda u slobodan promet (otprema akciznih proizvoda iz akciznog skladišta, iz proizvodnog pogona koji nije imalac akcizne dozvole i dr). Nastanak obaveze placanja akcize kod uvoza akciznih proizvoda nastaje u momentu placanja uvoznih dažbina, osim u slucajevima kada je placanje akcize odloženo.
Obracunavanje i placanje akcize
Obveznik akcize za domace proizvode sam obracunava akcizu. Akciza se obracunava za kalendarski mjesec, iskazuje u mjesecnom obracunu akcize i podnosi poreskom organu do 15-og u mjesecu za prethodni mjesec. Obeznik akcize dužan je podnijeti obralun akcize, nezavisno od toga da li je u propisanom periodu bio dužan placati akcizu ili ne.
Oslobadanje od placanja akcize
Najznacajnija oslobadanja od placanja akcize odnose se na proizvode: koji se koriste za službene potrebe diplomatskih i konzularnih predstavništava i medunarodnih organizacija akreditovanih u Crnoj Gori, kao i za licne potrebe stranog osoblja odnosno clanove njihovih porodica; koji se koriste za prodaju na brodovima i avionima na linijama medunarodnog saobracaja; koje putnik donese sa sobom u svom licnom prtljagu iz inostranstva; koji se iz carinskog skladišta otpremaju u slobodne carinske prodavnice otvorene na medunarodnim granicnim prelazima na kojima je obezbijedena carinska i pasoška kontrola, radi prodaje putnicima, u skladu sa carinskim propisima.
Akcizna dozvola, akcizno skladište i oslobodeni korisnik akcize
Akcizna dozvola je dokument koji izdaje poreski organ pravnom, odnosno fizickom licu da može u okviru obavljanja svoje djelatnosti u akciznom skladištu proizvoditi, primati ili otpremati akcizne proizvode pod režimom odloženog placanja akcize. Akcizno skladište je jedna ili više medusobno povezanih ogradenih površina ili prostora koji sacinjavaju tehnološku cjelinu, gdje imalac akcizne dozvole proizvodi, uskladištava, prima ili otprema proizvode pod režimom odloženog placanja akcize i koja mora biti vidljivo oznacena i fizicki odvojena od preostalih površina ili prostora.
Proizvodnja ili skladištenje akciznih proizvoda pod režimom odloženog placanja akcize može se obavljati samo u akciznim skladištima za koju je poreski organ izdao dozvolu. Oslobodeni korisnik akciznih proizvoda je fizicko, odnosno pravno lice koje pod propisanim uslovima, dobije akciznu dozvolu poreskog oragna da može u okviru svoje djelatnosti (za namjene utvrdene zakonom) nabavljati akcizne proizvode bez placanja akcize.
Obelježavanje akciznih proizvoda
Akcizni proizvodi obilježavaju se akciznim markicama. Kontrola obracuna i placanja akcize ? Kontrolu obracuna i placanja akcize vrši poreski organ u skladu sa Zakonom o akcizama i Zakonom o poreskoj administraciji, a kod uvoza carinski organ u skladu sa Carinskim zakonom i Zakonom o akcizama
Zakon o porezu na nepokretnosti
Oporezivanje nepokretnosti uredeno je Zakonom o porezu na nepokretnost (?Službeni list RCG?, broj 65/01 i 69/03) i Uredbom o bližim kriterijumima i metodologiji za odredivanje tržišne vrijednosti nepokretnosti (?Slu?beni list RCG?, broj 22/03, 26/04 i 31/05). Ovim zakonom uvodi se porez na nepokretnosti: zemljište, zgrade, stambene i poslovne jedinice zgrada i druge gradevinske objekte, koji se nalaze na teritoriji Crne Gore, a koje nijesu ovim Zakonom izuzete od oporezivanja.
Obveznik poreza na nepokretnosti
je svako lice (pravno i fizicko) koje je vlasnik nepokretnosti na dan 1.januara godine za koju se porez utvrduje. Porez na nepokretnosti uvodi jedinica lokalne samouprave svojim propisom, i prihodi od poreza na nepokretnosti pripadaju jedinici lokalne uprave na cijoj teritoriji se nalazi nepokretnost. Osnovica poreza na nepokretnosti je tržišna vrijednost nepokretnosti na dan 1.januara godine za koju se utvrduje poreska obaveza.
Osnovni kriterijumi za utvrdivanje tržišne vrijednosti nepokretnosti
utvrdeni su Zakonom i to: namjena nepokretnosti velicina nepokretnosti mjesto gdje se nepokretnost nalazi kvalitet nepokretnosti i drugi elementi koji mogu imati uticaj na tržišnu vrijednost nepokretnosti.
Podnošenje poreske prijave
Poreska obaveza po osnovu poreza na nepokretnost nastaje 1.januara godine za koju se porez utvrduje, i utvrduje se rješenjem nadležnog organa jedinice lokalne samouprave do 31.maja tekuce godine. Placanje poreza na nepokretnosti vrši se u dvije jednake rate, od kojih prva dospijeva 30.juna, a druga 30.novembra godine za koju se porez utvrduje. Stopa poreza na nepokretnosti je proporcionalna i može iznositi 0,08% do 0,80% od tr?i?ne vrijednosti. Stopu poreza utvrduje jedinica lokalne samouprave zavisno od vrste nepokretnosti, a za poljoprivredno zemljište koje se ne obraduje, stopa poreza se može povecati i do 50% u odnosu na stopu poljoprivrednog zemljišta koje se obraduje.
Poreska oslobadanja
propisana zakonom uglavnom se odnose na korišćcenje državne iomovine i objekata od javnog interesa (putevi, parkovi, ulice, željeznicke pruge, aerodromi, zaštite šume i nacionalne parkove i drugo). Porez se ne placa ni na nepokretnosti poreskog obveznika cija tržišna vrijednost ne prelazi iznos od 5.000E i ukoliko se ne koriste za sticanje prihoda.
Porez na promet nepokretnosti
Zakonom o porezu na promet nepokretnosti (?Slu?beni list RCG?, broj 69/03 i ?Službeni list CG, broj 17/07) uredena su pitanja obaveze placanja poreza na promet nepokretnosti na podrucju Crne Gore. Predmet oporezivanja ? Predmet oporezivanja je promet nepokretnosti. Prometom nepokretnosti smatra se svako sticanje nepokretnosti u Crnoj Gori, a nepokretnostima se smatraju zemljišta i gradevinski objekti. Prometom nepokretnosti ne smatra se sticanje novoizgradenih gradevinskih objekata koji se oporezuju po Zakonu o porezu na dodatu vrijednost. Stopa poreza? Stopa poreza na promet nepokretnosti je 3% od poreske osnovice koja predstavlja tršišnu vrijednost nepokretnosti u trenutku njenog sticanja
Zakon o porezu na upotrebu putnickih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica
Zakonom o porezu na upotrebu motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica (?Službeni list RCG?, broj 28/04, 37/04 i ?Slu?beni list CG?, broj 86/09) regulisano je placanje poreza na upotrebu putnickih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica. Ovaj porez su dužna da placaju sva pravna i fizicka lica koja su vlasnici registrovanih putnickih automobila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica. Ovaj porez obracunava vlasnik motornog vozila i placa godišnje, prilikom registracije motornog vozila, jer registracija vozila se može izvršiti samo uz dokaz o placenom porezu.
Zakon o porezu na promet upotrebljavanih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica
Zakonom o porezu na promet upotrebljavanih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica (?Slu?beni list RCG?, broj 55/03) se ureduje placanje poreza na promet putnickih i ostalih upotrebljavanih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica koja kupuju ili sticu pravna ili fizicka lica ako se taj promet ili sticanje ne oporezuje porezom na dodatu vrijednost.
Zakon o porezu na promet upotrebljavanih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica
Osnovica za oporezivanje
Osnovica za oporezivanje je tržišna vrijednost, koja se utvrduje na osnovu isprava o sticanju, s tim da je poreski organ ovlašcen da provjerava tržišnu vrijednost, i ako utvrdi da nije realno iskazana, utvrdice osnovicu na osnovu procjene. Poreska stopa je 5% od poreske osnovice.
Zakon o porezu na premije osiguranja
Zakonom o porezu na premije osiguranja (Službeni list RCG“, broj 24/04 i 37/04) uvodi se obaveza obracunavanja i placanja poreza na premije obaveznog osiguranja od autoodgovornosti i poreza na premije kasko osiguranja motornih vozila (porez na premije osiguranja) na podrucju Crne Gore.
Poreski obveznici
Poreski obveznici su društva osiguranja koja sa pravnim i fizickim licima sklapaju ugovore i naplacuju premije osiguranja direktno ili indirektno, preko posrednika ili zastupnika.
Poreska osnovica
Poreska osnovica je bruto premija osiguranja, a stopa iznosi 6% na premije od autoodgovornosti, a 3% na premije kasko osiguranja motornih vozila. Poreska obaveza se placa do 15 u mjesecu za prethodni mjesec.
Nevladine organizacije
NVO-neprofitna pravna lica; obavljaju djelatnost pod uslovom da se dobit upotrebi na podrucju CG za obavljanje osnovnih djelatnosti; NVO je u obavezi da se registruje u CRPS za obavljanje privredne djelatnosti; ukoliko taj prihod prelazi iznos od 4.000E u prethodnoj godini; ili ukoliko taj prihod prelazi iznos od 20% od ukupnog godišnjeg prihoda u prethodnoj godini.Ta djelatnost se odreduje u statutu;
Poreska registracije
Kod podrucnog poreskog organa podnese prijavu za registraciju (obrazac PR-1). prijava se podnosi u roku od 5 radnih dana od dana upisa u registar ministarstva, odnosno pocetka obavljanja djelatnosti; uz prijavu za registraciju podnosi se i akt o registraciji kod ministarstva (MUP i Javne uprvae); poreski organ NVO izdaje rješenje o registraciji i dodjeljuje PIB; sve promjene se prijavljuju u roku od 15 dana, a o promjeni sjedišta u roku od 5 dana.
Porez na dobit
Obveznici su NVO koje ostvaruju prihod po osnovu vršenja privredne djelatnosti; predmet oporezivanja rezidenta je dobit koju ostvari u i izvan Crne Gore; kod nerezidenta oporezuje se samo dobit ostvarena u Crnoj Gori; osnovica je oporeziva dobit koja se utvrduje uskladivanjem dobiti u bilansu uspjeha; stopa je proporcionalna i iznosi 9%; osnovica se umanjuje za 4.000E pod uslovom da tu dobit upotrijebi za ostvarivanje ciljeva zbog kojih je ostvarena; porez na dobit ne placaju NVO koje su osnovane samo za obavljanje nedobitne djelatnosti;
To su one NVO koje se izdržavaju iskljucivo od donacija, sponzorstva i clanarine; poreski period-finansijska godina koja odgovara kalendarskoj godini; prijava (obrazac PD) podnosi se podrucnom poreskom organu najkasnije do 31.marta tekuce godine za prethodnu godinu. uz prijavu se dostavljaju bilans stanja i bilans uspjeha ;
POREZ NA DOHODAK FIZICKIH LICA
ZARADE ZAPOSLENIH-obracunavaju se porez, prirez i doprinosi kao i kod bilo kojeg drugog poslodavca; izvještaji-za sada OPD1, OPD2, OPD3; zamijenice ih obrazac IOPD; UGOVOR O DJELU, AUTORSKI UGOVOR I DRUGI UGOVORI; obracunava se porez, prirez i doprinos za PIO; osnovice i stope kao i kod drugih narucilaca posla; izvje?taji-za sada IPPO1 i IPPO2; i njih ce zamijeniti IOPD; ZAKUP OD FIZICKOG LICA; porez i prirez; stopa i osnovica-kao i za ostale zakupe; izvje?taji-za sada IPPO1 i IPPO2; bice zamijenjeni sa IOPD
POREZ NA PROMET NEPOKRETNOSTI
porez ne placaju NVO za nepokretnosti koje im služe za obavljanje aktivnosti za koje su osnovane; ako se kupljene, odnosno poklonjene nepokretnosti koriste za obavljanje privredne djelatnosti, rentiranje, stanovanje i dr. u tim slucajevima NVO placa porez na promet nepokretnosti; kod razmjene-obveznik je svaki ucesnik u razmjeni; stopa je 3%; osnovica-tržišna vrijednost nepokretnosti u trenutku njenog sticanja; kod prometa novoizgradenih objekata obracunava se PDV po stopi od 17%; izuzetak-
POREZ NA NEPOKRETNOSTI
ne placa se na nepokretnosti u vlasništvu NVO ako se koriste za funkcije za koje su osnovane; u suprotnom placa se porez po stopi od 0,08% do 0,80%; stope se utvrduju odlukom JLS; može biti jedinstvena stopa ili po vrstama nepokretnosti; osnovica je tržišna vrijednost nepokretnosti; poreski period je kalendarska godina; rješenje se donosi do 31.maja tekuce godine; placanje u dvije rate.
POREZ NA PROMET MOTORNIH VOZILA
prodavac novog vozila zaracunava PDV po stopi od 17%; PDV se zaracunava i prilikom prodaje upotrebljavanih vozila ako je prodavac koristio pravo na odbitak PDV; porez na promet upotrebljavanih motornih vozila; obveznik je sticalac motornog vozila; stopa je 5%; osnovica je tržišna vrijednost vozila; utvrduje se na osnovu isprava o sticanju ili na osnovu procjene;
Porez se obracunava i naplacuje prema sjedištu ili prebivalištu poreskog obveznika; bez dokaza o placenom porezu ne može se izvršiti registracija upotrebljavanih motornih vozila.